Obsesif kompülsif bozukluk (OKB), obsesyonlar denilen rahatsız edici ve sürekli düşüncelerle birlikte, bu obsesyonları gidermek veya azaltmak amacıyla yapılan tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel eylemler olan kompülsiyonlarla karakterize edilen bir psikiyatrik durumdur. Obsesif kompülsif bozukluk (OKB), kişinin tekrarlayan düşünceleri (obsesyonlar) ve bunları gidermek veya önlemek amacıyla yaptığı tekrarlayıcı davranışları (kompülsiyonlar) içeren bir zihinsel sağlık durumudur. Eğer böyle bir bozukluğun olup olmadığını anlamak amacıyla kısa bir test arıyorsanız, aşağıda yer alan belirtileri inceleyebilirsiniz. Ancak unutmayın ki bir uzmana danışmak, doğru bir teşhis ve tedavi için en iyi adımdır.
Eğer OKB'niz olabileceğinden şüpheleniyorsanız, aşağıda yer alan belirtilere bakabilirsiniz:
Obsesyonlar:
- Sık sık tekrarlanan ve rahatsız edici düşünceler veya görüntüler.
- Bu düşüncelerin neden olduğu anksiyete veya rahatsızlık duygusu.
- Düşüncelerin kontrol edilemez olduğu hissi.
- Obsesyonların gerçekçi olmadığının farkında olmanıza rağmen, onlardan kurtulamama.
Kompülsiyonlar:
- Obsesyonları gidermeye veya azaltmaya yönelik tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel eylemler.
- Bu davranışların yapılmasıyla geçici olarak rahatlama hissi.
- Kompülsiyonların zaman alıcı ve yaşamı olumsuz etkileyici düzeyde olması.
Obsesyonlar, kişinin zihinsel olarak rahatsız edici bulduğu ve kontrol edemediği tekrarlayan düşünceler, dürtüler veya imgelerdir. Bu düşünceler genellikle yoğun bir endişe, korku veya rahatsızlık yaratır. Örnek olarak, mikrop korkusu, sürekli birisinin zarar göreceğine dair endişeler veya simetri ve düzen takıntıları obsesyonlara örnek verilebilir.
Kompülsiyonlar, obsesyonları gidermek, endişeyi azaltmak veya rahatlamak amacıyla yapılan tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel eylemlerdir. Kompülsiyonlar genellikle kısa süreli bir rahatlama sağlar, ancak temel endişeyi uzun vadede artırabilir. El yıkama, kontrol etme, sayma, belirli bir düzeni sürdürme gibi davranışlar kompülsiyonlara örnektir. OKB'nin kesin nedeni tam olarak anlaşılmamıştır, ancak genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki dengesizlikler ve çevresel faktörlerin etkileşimi gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Stresli yaşam olayları veya travmalar da OKB'nin gelişimini tetikleyebilir. OKB tedavisinde psikoterapi (konuşma terapisi) ve ilaç tedavisi sıkça kullanılır. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), OKB'nin tedavisinde etkili bir yaklaşımdır. Bu terapi türü obsesyonları ve kompülsiyonları yönetmeyi öğretir. Antidepresan ilaçlar da obsesyonel semptomları hafifletmekte kullanılabilir. Tedavi edilmediğinde OKB, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. İş, sosyal ilişkiler ve kişisel refah üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Erken teşhis ve tedavi ile semptomlar yönetilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Profesyonel Yardım Alın: OKB teşhisi konduysa veya belirtileri fark ettiyseniz, bir psikiyatrist veya psikolog gibi uzman bir sağlık profesyoneline başvurmalısınız. Uzman, durumunuzu değerlendirecek ve uygun tedavi seçeneklerini önererek size yol gösterecektir.
Tedaviyi Kabul Edin: Tedavi sürecinde uzmanınızın önerdiği terapi (örneğin bilişsel davranışçı terapi) ve ilaç tedavilerini düzenli olarak takip edin. İlaç tedavisi gerekiyorsa, doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın ve düzenli kontrolleri ihmal etmeyin.
Stres ve Anksiyeteyi Yönetin: Stres, OKB semptomlarını artırabilir. Bu yüzden stres yönetimi teknikleri (derin nefes alma, meditasyon, yoga gibi) öğrenmek ve uygulamak faydalı olabilir.
Kendinize Sabır Gösterin: Tedavi süreci zaman alabilir. Kendinize yeterli sabır ve anlayış göstermek önemlidir. İyileşme zaman alabilir, ancak sürekli çaba ve tedaviye sadık kalmak sonuçlar elde etmenize yardımcı olacaktır.
Kompülsiyonları Kısıtlamayı Düşünün: Kompülsiyonları aniden kesmek yerine, bunları azaltmayı ve giderek bırakmayı düşünebilirsiniz. Bu süreçte uzmanınızın rehberliği önemlidir.
Günlük Rutin Oluşturun: Düzenli bir günlük rutin oluşturmak, sizi daha fazla organize hissettirebilir. Bu, obsesyon ve kompülsiyonların etkisini azaltabilir.
Sosyal Destek Arayın: Aileniz, arkadaşlarınız veya destek grupları, sizinle aynı durumu paylaşan kişilerle iletişim kurmanıza yardımcı olabilir. Destek grupları, benzer deneyimleri paylaşarak duygusal destek sağlar.
Sağlıklı Yaşam Tarzı İlkelerine Uyun: Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve yeterli uyumak, genel sağlığınızı destekleyebilir. Fiziksel sağlık, zihinsel sağlığınızı olumlu etkileyebilir.
İyimser Olun: Olumlu düşünce kalıpları oluşturarak ve kendinize güvenerek OKB ile başa çıkabilirsiniz. İlerlemenizi takip etmek ve başarılarınızı kutlamak da motivasyon sağlar.
Kriz Anlarını Tanımlayın: OKB semptomlarınızın kötüleştiği veya kriz anlarının geldiği durumları tanımlayın. Bu durumlarla başa çıkmak için önceden planlar yapmak faydalı olabilir.
Eğer yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçını deneyimliyorsanız, profesyonel yardım almanız önemlidir. Obsesif kompülsif bozukluk, doğru tanı ve tedavi ile yönetilebilen bir durumdur. Bir psikiyatrist veya psikolog, durumunuzu değerlendirebilir ve gerektiğinde tedavi seçenekleri sunabilir.
Obsesif kompülsif bozukluk testini uygulamak için hemen tıklayın.
